چکیده:
هدف اینمقاله سنجش و تعیین سطوح پایداری شهر ملایر به لحاظ برخورداری از شاخصهای توسعه اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی است. روش مورد استفاده در این پژوهش، ترکیبی از روشهای تحلیلی و موردی زمینهای است. نوع تحقیق کاربردی توسعهای و پهنه مطالعاتی آن شهر ملایر با مساحت 2280 هکتار و جمعیت 159848 نفر بوده است، که در سال 1392 انجام شده است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد شهر ملایر به رغم حرکت خود طی دهههای اخیر به سوی توسعه، چندان موفقیتی در جهت دستیابی به ابعاد توسعه پایدار نداشته است و در روند توسعه خود میزان ناپایداری در برخی از محلههای آن رو به افزایش بوده است. به طوری که از مجموع 23 محله، فقط 7 محله شهر در وضعیت پایدار هستند و در دامنه 1-71/0 موریس قرار می گیرند. و 8 محله دارای وضعیت نیمه پایدار با دامنه 70/0-41/0 و بقیه ی محله ها در گروه ناپایدار دردامنه 40/0-0 موریس قرار دارند. همچنین از لحاظ میزان برخورداری از شاخص های توسعه (HDI) اختلاف فاحش و چشمگیری بین محله های مختلف شهر دیده می شود که این نابرابری ها در زمینه شاخص های اقتصادی با تفاوت ماکزیمم و مینیمم 50/153 بسیار چشمگیر و در شاخص زیست محیطی با تفاوت 88/87 کمتر بوده است. شکاف عمیق بین پایدارترین محله و ناپایدارترین محله نشانگر عدم توزیع مناسب کاربریها و عدم رعایت عدالت اجتماعی و پایین بودن رفاه اجتماعی در سطح شهر ملایر است. این وضعیت بیانگر ناپایداری در روند توسعه این شهر است در مجموع این شهر را میتوان در گروه شهرهای نیمهپایدار معرفی کرد
خلاصه ماشینی:
"عمده ترین مشکلات مطرح در روند توسعه شهر ملایر که باعث گردید این پژوهش به منظور شناسایی و دستیابی به آن انجام گیرد عبارتند از: ١- گسترش ناسنجیده و بدون برنامه شهر٢- فقدان یا کمبود بسیاری از تسهیلات و خدمات شهری همراه با پراکنش نامتناسب و بازده ناکافی٣- کمبود سرانه های شهری نسبت به سطح متوسط و استاندارد آن در برخی از محله ها ٤- کاربری های ناسازگار با محیط زیست و متضاد با توسعه پایدار ٥- عدم رعایت اصل سلسله مراتبی لازم در الگوی کاربری زمین ٦- عدم رعایت عدالت اجتماعی در شهر و توزیع خدمات شهری ٧- افزایش جمعیت شهر و رشد و گسترش افقی آن در پیرامون طی سالهای گذشته ٨- عدم رعایت شاخص ها و مولفه های پایداری در روند توسعه کالبدی، اقتصادی و اجتماعی شهر.
در واقع می توان از جنبه دیگر عنوان کرد دارای وضعیت نسبتا ناپایدار هستند این محله ها به ترتیب امتیاز و ضریب محاسبه شده آنها رتبه بندی شده و از رتبه ٨ تا ١٥ جدول شامل محله های ٨- فراهانی ٩- شهرک رسالت ١٠- حاج طوسی ١١- کوی ولیعصر ١٢- کوی پلیس ١٣ برق بالا و سی و دو متری ١٤- زندیه ١٥- عاشورا می باشند.
٤٠-٠) دارای وضعیت کاملا ناپایدار بوده و در انتهای جدول و در وضعیت قرمز هستند با توجه به ضریب و رتبه بندی آنها از رتبه ١٦ تا ٢٣ به ترتیب شامل محله های ١٦- عارف ١٧- ولی بخشی ١٨- طالقانی ١٩- جعفرآباد ٢٠- شمس آباد ٢١- گاز طاهری ٢٢- امام زاده ٢٣- نفت سیاه می باشند."