چکیده:
خانواده به عنوان نخستین و مهمترین عامل رشد، تاثیر عمدهای بر سلامت روانی کودک از یکسو و آسیبهای روانی او از سوی دیگر دارد. شواهد نظری حاکی از ان است که ایمنی هیجانی میتواند در تاثیر خانواده بر مشکلات رفتاری نقش واسطهای ایفا نماید. هدف از پژوهش حاضر تعیین نقش واسطهای ایمنی هیجانی بر رابطه بین کارکرد خانواده با مشکلات رفتاری کودکان بود. نمونه این پژوهش شامل 262 نفر (117 دختر، 145پسر) از دانشآموزان دبستانی شهر تهران بودند که به مقیاسهای ایمنی در سیستم خانواده (ESS)، ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺳﺎﺯﺵﭘﺬﻳﺮﻱ ﻭ ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ (FACES-III) و پرسشنامه تواناییها و مشکلات (SDQ) پاسخ دادند. نتایج پژوهش نشان داد که دو بعد کارکرد خانواده یعنی پیوستگی و سازشپذیری با تمامی مولفههای ایمنی هیجانی مرتبط است و هر سه بعد ایمنی هیجانی در رابطه ایمنی هیجانی و کارکرد خانواده نقش واسطهای ایفا میکند. در واقع کارکرد موثر خانواده باعث افزایش ایمنی و کاهش مشغله ذهنی و کنارهگیری در کودکان میشود. همچنین کارکرد خانواده با افزایش ایمنی و کاهش ناایمنی باعث کاهش مشکلات رفتاری در کودکان میگردد. با توجه به نتایج این مطالعه بهمنظور طراحی یک مدل مناسب برای پیشگیری از بروز مشکلات بهتر است به آموزش کارکردهای اصلی خانواده و اثرات آن بر ایمنی هیجانی کودکان مبادرت گردد و آگاهیهای لازم در قالبی مناسب و جذاب به والدین و کودکان ارایه شود.
The family as the first and most important factor in child development has a major impact on the childchr('39')s mental health and psychological problems. Evidences suggest that emotional security has a mediating role in the relationship between family functioning and child’s behavioral problems. The purpose of this study was to determine the mediatory role of child’s emotional security in the relations between family functioning and children’s behavioral problems. The sample consisted of 262 fifth and sixth graders of Tehran (117 girls and 145 boys) and their mothers who were selected according to cluster sampling method. The students completed the Security on Family Scale (SFS), the Family Adaptability and Cohesion Evaluation Scale (FACES-III), and the mothers completed the Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ). Results of the analysis showed that both dimension of family functioning (cohesion and adaptability) correlated with all emotional security dimensions, and they also could play a mediatory role in relation between family functioning and child’s behavioral problems. In fact, effective functioning of the family increases security and decreases preoccupation and disengagement. Through increasing security and decreasing insecurity family functioning can reduce child’s behavioral problems. With respect to the results of this study, teaching the basic functions of the family and their effects on childrenchr('39')s emotional security seems useful in preventing problems between children and parents.
خلاصه ماشینی:
نقش واسطهای ایمنی هیجانی در رابطه بین کارکرد خانواده و مشکلات رفتاری کودک Mediating role of emotional security in relationship between family functioning and child’s behavioral problems زهرا پورسینا* روانشناسی خانوادهدرمانی کارینه طهماسیان و منصوره السادات صادقی دانشگاه شهید بهشتی Zahra Poursina Family Therapy Psychology Karineh Tahmasian & Mansoureh Sadat Sadeghi خانواده به عنوان نخستین و مهمترین عامل رشد، تاثیر عمدهای بر سلامت روانی کودک از یکسو و آسیبهای روانی او از سوی دیگر دارد.
با توجه به نتایج این مطالعه بهمنظور طراحی یك مدل مناسب برای پیشگیری از بروز مشکلات بهتر است به آموزش کارکردهای اصلی خانواده و اثرات آن بر ایمنی هیجانی کودکان مبادرت گردد و آگاهیهای لازم در قالبی مناسب و جذاب به والدین و کودکان ارایه شود.
بر اساس این نظریه هنگامیکه احساس ایمنی در نتیجه مشکلات با والدین و phenomenal world schema family systems theory ecological systems theory social learning theory cognitive- contextual theory well-being family functioning child’s behavioral problems cohesion adaptive emotional security theory خانواده از دست میرود، تلاش برای بازگشت ایمنی هیجانی در بلند مدت باعث ناسازگاری و ایجاد مشکلات و اختلالات درونی مانند افسردگی و اضطراب؛ یا مشکلات بیرونی مانند پرخاشگری و رفتار ضد اجتماعی میشود (دیویس و کامینگز، 2005).
پژوهش حاضر نیز به منظور تعیین نقش واسطهای ایمنی هیجانی در رابطه بین کارکرد خانواده و مشکلات رفتاری کودک صورت گرفت.
مسیرهای مفروض روش جامعه آماری، نمونه و روش اجرای پژوهش 1 از آنجا که هدف پژوهش حاضر تعیین روابط علّی میان متغیر کارکرد خانواده و مشکلات رفتاری کودک با نقش واسطهای ایمنی هیجانی در غالب یک مدل نظری بود، لذا این پژوهش از نظر هدف، بنیادی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات، توصیفی- همبستگی و بهطور مشخص مبتنی بر تحلیل مسیر بود.