چکیده:
در فرایند گذار از زندگی سنتی به زندگی نوین، دگرگونی های گسترده ای در حوزه های مختلف فرهنگ، هویت، معاشرت، علایق، عادات و... رخ داده است. این پژوهش با هدف مطالعه چالشهایی که جامعه ایران در عصر جدید با آن مواجه است انجام شده است؛ در این راستا پس از بررسی اسناد موجود (مقالات، کتب و سایت ها) به تحلیل، تشریح و جمع بندی مباحث پرداخته شد. در حال حاضر، خانواده و اعضای آن به طور گسترده ای تحت تاثیر این تغییرات قرار دارند. بالا رفتن سن استقلال و تشکیل خانواده، تغییرات در ساختار و وضعیت اشتغال، کاهش جمعیت خانواده، کاهش پیوندهای درون نسلی و شکاف نسل ها از جمله این تغییرات است. تغییر و گسترش نقش و فعالیت ها به تغییر انتظارات، اشتغال و وضعیت اقتصادی منجر شده است که تقسیم وظایف فردی، خانوادگی و اجتماعی را دگرگون ساخت. در حالیکه مصارف زینتی، کالاهای لوکس و تعویض دوره ای وسایل منزل به طور گسترده ای مورد توجه قرار گرفته است؛ اما تنظیم درآمد، کیفیت زندگی، سلامت جسمی و روانی و... چندان مورد توجه نیست و هر روز شاهد گسترش مشکلات بهداشتی نظیر چاقی، بیماری های قلبی و مصرف بی رویه دارو هستیم. آنچه مسلم است، حتی با وجود پیشرفت ها و تغییر مقتضیات زمان باز هم نمی توان به سنت ها، رسوم، هنجارها و فرهنگ خودی بی توجه بود و از طرفی تعدیل انتظارات، مدیریت و برنامه ریزی در زندگی امروزی امری غیرقابل انکار و بلکه بسیار ضروری است.
خلاصه ماشینی:
بوردیو با بهره گیری از مفاهیم سرمایه ی اقتصادی و فرهنگی و استفاده از مفهوم منش که از آن به مثابه الگوهای اندیشه ، درک، مصرف و سبک زندگی تعبیر می کند، به تبیین مدلی جهت ساختار طبقاتی و بازتولید طبقه دست زد و معتقد بود که افراد موقعیت طبقاتی خود را درونی می کنند و آن را از طریق انتخاب های فرهنگی خویش بیان می کنند (خادمیان ، ١٣٨٨ : ١٠١).
طبق مدل بوردیو برای سبک زندگی، شرایط عینی زندگی و موقعیت فرد در ساختار اجتماعی به تولید منش های خاص منجر می شود که مولد دو دسته نظام ، یعنی نظام طبقه بندی اعمال و نظام ادراکات و شناخت ها است .
سال هاست که دو پدیده تجمل گرایی و مصرف گرایی به سبک زندگی ایرانیها وارد شده و چالش بزرگی را برای خانواده های ایرانی به وجود آورده است .
حسینی (١٣٩٦) معتقد است که سبک زندگی جامعه ایران تغییر کرده و به همین دلیل الگوی تغذیه آنها نیز تغییر یافته و در حقیقت مردم ایران به دلیل فرصت کمی که دارند، به سوی مصرف مواد فست فودی سوق می یابند و این امری طبیعی است ، اما آنچه بسیار مهم است و مورد توجه قرار نمی گیرد الگوی تغذیه ایرانی نا سالم و نا مطلوب است .
الگوی واقعی و درست تفریح در جامعه ما در گذشته از دل ارتباطات خانوادگی و فامیلی شکل می گرفته است ؛ اما امروزه نه تنها ارتباطات فامیلی قوی نیست ، بلکه شکل و سبک زندگی امروزی نیز موجب شکل گیری ارتباطات خانوادگی ناموزون می شود (دستوم و همکاران ، ١٣٩٣).