چکیده:
«ایمان»موضوع دعوت انبیاء علیه السلام است.سازوکار دعوت شامل مؤلفهها و عناصر مهمی است که عبارتند از:
1)مبانی و بنیانهای تئوریک دعوت؛
2)روشهای دعوت؛
3)ابزارها و وسایل دعوت؛
4)اهداف و غایات دعوت.
از میان چهار مؤلفهی فوق،مبانی و بنیادهای تئوریک دعوت و اهداف و غایات دعوت کشفی و استنباطی هستند؛یعنی باید با رجوع به متون دینی آنها را یافت.دیگر اینکه دو مؤلفهی مذکور ثابت و لایتغیر هستند و در شرایط و مقتضیات مختلف،و از منه و امکنهی گوناگون،دچار دگرگونی و تحول نمیشوند.اما مؤلفههای روشی و ابزاری دعوت عناصری هستند که دائما،بر حسب شرایط و متضیات مختلف،دچار تحول میشوند و در هر عصری و برای هر قومی تابع مختصات فرهنگی،سیاسی،اجتماعی و اقتصادی همان عصر هستند.اینها عناصر نوشوندهی سازوکار دعوت هستند،و همین عناصر در چارچوب عناصر و مؤلفههای ثابت ساختار دعوت دینی،تضمین کنندهی اثربخشی و کارایی دعوت میباشند.
خلاصه ماشینی:
"نگاه سوم به این مقوله،اینگونه است که مبانی و بینانها و نیز اهداف و غایات،مأخوذ دین هستند و انتخاب راه و روش و همچنین ابزار و وسایل نیل به آن اهداف،مبتنی بر نیازها،مقتضیات و ضروریات هر عصر میباشد و ابتکار جامعهی دینی در هر عصر این است که پس از استنباط بنیانها و اهداف،مطابق با جداول ارزشی دینی،روشها و ابزارهای متناسب را تعیین کند و از آنها در راه رسیدن به غایات استنباطی خویش مدد جوید.
دین مشخص میکند که حق حاکمیت و تشریع از خداوند است و بدین وسیله جهت کلی حکومت در جامعهی دینی را مشخص میکند و یا چارچوب ارزشی کلی و ثابتی را نیز در این زمینه معرفی مینماید،اما در رابطه با شکل حکومت و حکمرانی در عهدهی ولی فقیه میباشد،این مسأله از متن دین استنباط و کشف میشود،اما اینکه روشهای اعمال حاکمیت مبتنی بر اصل تفکیک قوا و تقنین قوانین به وسیلهی نمایندگان مردم و نظارت شورای نگهبان و تعیین رئیس جمهور با توسل به آراء مردم و محدودیت دورهی نمایندگی و تصدی ریاست جمهوری و تمامی لوازم دیگر روش حکومتی،از درون دین کشف و استخراج نشده است،بلکه همگی از یافتههای بشری است که البته در چارچوب ارزشی ثابت دین مورد استفاده قرار گرفته است.
نتیجهگیری تضمین در اختیار داشتن نظامی کارامد،پویا،نوشونده و متکامل برای دعوت و تبلیغ دین مبین اسلام دو تلاش را از سوی مؤمنان بصیر طلب میکند؛یکی تثبیت، تحکیم و تکامل فهم در حوزهی ثابتات نظام دعوت دینی،یعنی مبانی تئوریک و نیز غایات و اهداف دعوت دینی و ثبت روشن چارچوب ثابت و جداول ارزشی حاکم بر آن،و دیگری تلاش در راه نوسازی روشها و ابزار دعوت دینی با توجه به شرایط و مقتضیات عصر حاضر و با عنایت به عناصر فرهنگی،قومی، اجتماعی،سیاسی،اقتصادی و..."