چکیده:
سادات به عنوان گروهي مبتني بر منزلت اجتماعي انتسابي، بنابر اتخاذ
رويكردهاي مذهبي شيعي از سوي حاكمان صفوي كه خود نيز داعيه سيادت
داشتند، در ابعاد مختلف سياسي، اداري، اقتصادي و اجتماعي عصر صفوي، حامل
نقش و جايگاه تاثيرگذاري بودند . با وجود اين، در همين عصر شاهد مهاجرت
معنادار آنها از ايران به هند هستيم . اين پژوهش تلاش دارد تا علل و عوامل اين
مهاجرت را بررسي و تبيين نمايد .
يافته هاي اين پژوهش، كه بر مبناي تحليل متني و تبيين تاريخي انجام شده
است، نشان مي دهد، گرچه عوامل عمو مي همچون تنگ نظري هاي فكري و مذهبي
صفويان در قياس با وسعت نظر گوركانيان، عدم اقبال مناسب حكام صفوي به
مقوله هنر و ادبيات فارسي و در مقابل استقبال حكام گوركاني از اديبان و
هنرمندان، وجود جاذبه اقتصادي در هند و حاكميت خاندان هاي شيعي در دكن در
مهاجرت فوق بي تاثير نبوده، تنش هاي سادات با يكديگر و تنش با حكومت
صفوي (تنش هاي دروني و بيروني )، نقش روشن و برجسته اي در شكل گيري اين
مهاجرت داشتند .
خلاصه ماشینی:
"یافته های این پژوهش ، که بر مبنای تحلیل متنی و تبیین تاریخی انجـام شـده است ، نشان می دهد، گرچه عوامل عمومی همچون تنگ نظری های فکری و مذهبی صفویان در قیاس با وسعت نظر گورکانیان ، عدم اقبال مناسب حکـام صـفوی بـه مقوله هنر و ادبیـات فارسـی و در مقابـل اسـتقبال حکـام گورکـانی از ادیبـان و هنرمندان ، وجود جاذبه اقتصادی در هند و حاکمیت خاندان های شیعی در دکن در مهاجرت فوق بی تاثیر نبوده ، تنش های سادات بـا یکـدیگر و تـنش بـا حکومـت صفوی (تنش های درونی و بیرونی )، نقش روشن و برجسته ای در شکل گیری ایـن مهاجرت داشتند.
تاریخ عالم آرای عباسی ، ج١، ص٤٥٠؛ محمود بن هدایت الله افوشته ای نطنزی (١٣٧٣)، نقاوه الآثار فـی ذکر الاخیار در تاریخ صفویه ، به اهتمام احسان اشراقی ،تهران : علمی و فرهنگی ، ص٤٠٢ــ؛٩٩، میرزابیـگ حسن بن حسینی جنابدی (١٣٧٨)، روضه الصفویه ، تصحیح غلامرضا مجد طباطبایی ، تهران : بنیـاد موقوفـات محمود افشار، ص٧٢٤ـ٧٢١؛ عبدالحسین نوایی (١٣٦٧)، شاه عباس صـفوی: مجموعـه اسـناد و مکاتبـات تاریخی همراه با یادداشت های تفصیلی ، تهران : زرین ، ص١٢٥.
نتیجه گرچه مقوله مهاجرت از ایران به هند در عصر صفوی امری شایع و فراگیر بوده است ، ایـن پدیده در باب سادات با توجه به اشرافیت نـسبتا پایـدار و منزلـت اجتمـاعی آنهـا انـدکی غیرمعمول می نماید، با وجود این در بعد عمومی این پدیده ، می توان گفت به تناسب حضور گسترده سادات در ساختار اداری صفویان در قیاس با غیرسادات ، نتـایج حاصـل از تغییـر رویکردهای حکومت صفوی در حوزه فکر واندیشه ، مذهب ، ادبیات ، هنر و..."