چکیده:
چرکسها یکی از اقوام ساکن شمال غرب قفقاز هستند که به زبان چرکسی از شاخه زبانهای شمال باختری قفقازی (ایبری- قفقازی) سخن میگویند. این قوم از تبار قفقازی آدیغهای- آبخازیست که هماکنون در سه جمهوری قفقاز شمالی یعنی جمهوری کاباردینو- بالکاریا (قبارطه- بلغار)، جمهوری کاراچای- چرکسیا (قره چای- چرکس) و جمهوری آدیغه پراکنده هستند. ناحیۀ چرکسستان که منظور جغرافیای تاریخی چرکسها است، در تاریخ 300 سالۀ اخیر خویش، تبدیل به محل مجادلات منطقهای سه دولت ایران، روس و عثمانی شده بود. چرکسها در طول تاریخ همواره بهصورت برده و غلام برای حکومتهای گوناگون جنوبی از جمله ایرانیان و عثمانیان آورده میشدند، بدین ترتیب این قوم توانستند در نواحی جنوب و بهخصوص در دربار ایران و عثمانی نفوذ کنند و تأثیرات بهسزایی در برخی از دوران تاریخی داشته باشند. بعد از فروپاشی شوروی، تمایلات استقلالطلبانه در این ناحیه آغاز شد و چرکسها نیز وارد مناقشات قفقاز شدند. از جمله مهمترین مناقشات، میتوان درگیری میان گرجسها و آبخازها را اشاره کرد که نهادها و نیروهای نظامی چرکسی با گرجیان به مبارزه پرداختند.
Circassians are one of the ethnic groups in the South-West of the Caucasus who speak Circassian language which is one of the branches of the north-east Caucasus languages (Ebrian-Caucasian). This ethnic branch includes the Caucasian ethnic Abkhaz-Adygian group، which are nowadays divided in three republics in the north Caucasus Kabardino-Balkaria، Karachay-Cherkessia and Adygeya. By using the title Circassia، we mean historical geography of Circassians that in the last 300 years has become the center of contention among Iran، Russia and Ottoman Empire. In the history، Circassians have always played a slavish role and Iranians and Ottomans have abused them. In this case، these people had the opportunity to penetrate the Iranian and Ottoman Courts and had a significant influence on the same historical events. After the collapse of the Soviet Union، their tendency to independence in this region started and Circassians entered a period of dispute. One of the largest struggles during these years was the conflict between Georgia and Abkhazia in which Circassian military forces، battled against Georgia.
خلاصه ماشینی:
کوساکها 2 (منظور از این قزاقها به روسی 3 ، قومی اسلاو است که در ناحیه شمال دریای سیاه و قفقاز شمالی پراکندهاند و با قزاقهای آلتایی جمهوری قزاقستان متفاوت میباشند، احتمالاً این واژه از کلمۀ قاچاق ترکی گرفته شده است) نیز در جمهوری آدیغه از امتیازاتی که چرکسها بعد از سقوط شوروی از طریق تبلیغات بسیار بهدست آورده بودند، ناراضی بودند.
در این بخش به معرفی جمهوریهای چرکسنشین میپردازیم: الف- جمهوری کاباردینو- بالکاریا این جمهوری در حوزة غربی رود تِرک در قفقاز شمالی واقع شده است، از جنوب به گرجستان، از Mozdak, Моздок غرب به جمهوری کاراچای- چرکسیا، از شرق به جمهوری آلانیا- اوستیای شمالی و از شمال به سرزمین استاوروپل محدود است و ناحیهای در حدود 12500 کیلومتر مربع را در برمیگیرد که در ردة هفتاد و پنجم از نظر وسعت در فدراسیون روسیه میباشد (Хотко, 2001, c.
بعد از فروپاشی شوروی با وجود پیوستگیهای قومی در جمهوریهای قفقاز شمالی به صورت بالکار- کاراچای و چرکس- کابارد، بهنظر میرسید که در اوایل دهۀ 1990 جمهوری کاباردینو- بالکاریا و کاراچای- چرکسیا باید مستقل شناخته شوند.
در سالیان اخیر ارتباط کاباردها با چچنها آنچنان برای مردم این جمهوری خوش یمن نبوده است، بهطوری که حمله شبه نظامیان اسلامگرا به نالچیک، در نگاه اول غیرمنتظره بهنظر آمد، زیرا جمهوری کاباردینو- بالکاریا تا پایان سال ۲۰۰۴ یکی از جمهوریهای باثبات در شمال قفقاز بود (Michael Job, 2004, p.