چکیده:
قانونگریزی رانندگی یکی از مسائل اجتماعی مهم در تمام جوامع است . چرا که به طور گسترده باعث اتلاف انرژی، اتلاف وقت ، آلودگی زیست محیطی ، ناراحتی های روانی ، تصادفات، مرگومیر و خسارتهای مالی و مادی می شود. هدف پژوهش حاضر این است که قانونگریزی را در بین رانندگان شهر شیراز بررسی و رابطه آن را با کنترل اجتماعی ، واکاوی کند. روش به کاررفته در این پژوهش ، روش پیمایشی است . جامعه آماری تحقیق ، شهروندان زن و مرد ٦٤-٢٠ ساله شهر شیراز می باشند که دارای گواهینامه رانندگی بوده و در سطح شهر رانندگی می کنند. با 37 استفاده از فرمول کوکران، ٤٤٠نفر از شهروندان با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. یافته های مطالعه نشان داد میزان قانونگریزی رانندگی در بین رانندگان شهر شیراز بالاست . هم چنین یافته های تحلیلی تحقیق نشان می دهد، رابطه معناداری بین کنترل اجتماعی با قانونگریزی رانندگان وجود دارد و کنترل اجتماعی قادر است ٠.١٢درصد واریانس قانونگریزی رانندگی را تبیین کنند. علاوه بر این ، رابطه معناداری بین جنسیت و میزان رانندگی در طول ٢٤ساعت با قانونگریزی رانندگی وجود دارد، اما قانونگریزی رانندگی برحسب سن ، وضع تاهل ، مدت زمان اخذ گواهینامه ، نوع اتومبیل ، تحصیلات و قومیت تفاوت معناداری نشان نمی دهد. نتایج کلی پژوهش نشان داد که با ارتقای کنترل اجتماعی ، می توان قانونگریزی رانندگی را به عنوان یکی از مسائل اجتماعی مهم کشور تسکین داد.
خلاصه ماشینی:
"بنابراین مسئله اساسی پژوهش حاضر این است که قانون گریزی رانندگی در شهر شیراز چه رابطه ای با کنترل اجتماعی دارد؟ و آیا بین متغیرهای زمینه ای (جنسیت ، سن ، میزان تحصیلات ، وضع تأهل ، قومیت ، میزان رانندگی در طول ٢٤ ساعت ، نوع اتومبیل ، مدت زمان اخذ گواهینامه ) با قانون گریزی رانندگی رابطه معناداری وجود دارد؟ تحقیقات پیشین مجدی و همکاران (١٣٩٢)، در پژوهشی با بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر قانون گریزی رانندگان خودروهای شخصی در شهر مشهد نشان دادند که بین احساس کنترل اجتماعی و قانون گریزی رانندگان رابطه منفی وجود دارد؛ یعنی هرچه قدر رانندگان احساس کنند تحت کنترل پلیس و دوربین های واپایشی قرار دارند کم تر دچار قانون گریزی می شوند.
هم چنین بین متغیرهای کنترل اجتماعی ، جنسیت ، سن و میزان رانندگی در طول ٢٤ساعت رابطه معناداری با قانون گریزی رانندگی برقرار است اما متغیرهای قومیت فارس ، قومیت ترک ، تحصیلات دیپلم و دانشگاهی ، وضعیت تأهل ، مدت زمان اخذ گواهینامه و نوع اتومبیل رابطه معناداری را با قانون گریزی نشان ندادند.
یافته تحقیق حاضر مبنی بر رابطه معنادار بین کنترل اجتماعی و قانون گریزی در رانندگی ، بیان گر این است حضور ضمنی یا فیزیکی کنترل کننده های رفتار فرد اعم از کنترل های رسمی مانند پلیس یا کنترل های غیررسمی مانند دوستان و بستگان باعث می شود، فرد در مراعات قوانین رانندگی دقت عمل بیشتری داشته باشد، چون در غیر این صورت توسط آنان به طرق مختلف مواخذه خواهد شد."